Mezopotamya'nın Büyülü Topraklarında Bir Yolculuk: GAP Turu

Güneş, Harran Ovası'nın üzerine yavaşça doğarken, konik evlerin gölgeleri toprağa düşüyor. Sabahın bu erken saatinde, yüzlerce yıllık taş evlerin arasından geçen dar sokaklarda yürürken, sanki zamanda yolculuk yapıyorum. Çayını yudumlayan yaşlı bir amca gülümseyerek "Hoş geldin evladım" diyor ve işte o anda anlıyorum ki Güneydoğu'da gezmek değil, yaşamak gerek.

On yıldır sayısız kez çıktığım bu yolculukta, her seferinde farklı bir hikâyeye tanık oldum. Bazen Mardin'in taş ustalarından şehrin sırlarını dinledim, bazen Antep'te bir baklava ustasının ellerinde şekillenen hamurdan lezzet hikâyeleri öğrendim. Şimdi sizlere, medeniyetlerin beşiği bu topraklarda yaşadığım deneyimleri anlatmak istiyorum.

Yolculuk Başlıyor: Antep'in Lezzet Sokakları

Güneydoğu turuna başlamak için en ideal nokta Gaziantep. Sabahın erken saatlerinde, Elmacı Pazarı'nın dar sokaklarında yürürken burnunuza çarpan baharat kokuları sizi içine çekiyor. Geçen hafta buradaki esnaflardan Mehmet amca, "Bizim mutfağımız göz kararı değil, yürek işidir" demişti. Her dükkânın önünde sergilenen baharatlar, kuruyemişler ve yerel lezzetler, şehrin UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı'na neden dahil edildiğini açıkça gösteriyor.

Zeugma Mozaik Müzesi'nde, Roma döneminden kalma mozaikleri incelerken, rehberimiz Ahmet Bey'in anlattığı hikâyeler beni her seferinde büyülüyor. "Çingene Kızı'nın gözlerindeki ifadeye dikkat edin," diyor, "iki bin yıldır aynı bakışla izliyor ziyaretçilerini."

Urfa'da Zaman Durduğunda

Şanlıurfa'ya vardığınızda, zamanın farklı aktığını hissediyorsunuz. Balıklıgöl'ün etrafında toplanan insanların huzurlu halleri, size şehrin ritmine ayak uydurmanız gerektiğini hatırlatıyor. Geçen ay burada tanıştığım Halil dede, "Acele işe şeytan karışır evladım," demişti, "önce bir soluklan, çayını iç."

Göbeklitepe'yi ziyaret ettiğinizde ise insanlık tarihinin derinliklerine yolculuk yapıyorsunuz. Taşların arasında dolaşırken, arkeolog dostum Ayşe'nin sözleri çınlıyor kulaklarımda: "Burada gördüğünüz her taş, atalarımızın bize bıraktığı bir mektup gibi."

Mardin'in Taş Labirentlerinde

Mardin'e akşamüstü varmak gerek. Güneş, Mezopotamya Ovası'nın üzerine altın bir örtü gibi serilirken, şehrin taş evleri en güzel renklerine bürünüyor. Deyrulzafaran Manastırı'nda, Süryani rahip Gabriel'le sohbet ederken öğrendiğim bir söz var: "Bu topraklar hoşgörünün evidir, burada herkes misafirdir."

Eski Mardin çarşısında, telkari ustası İbrahim'in dükkânında soluklanıyorum. Elleri gümüşe şekil verirken, "Her motifin bir hikâyesi var," diyor. "Bizim işimiz sadece takı yapmak değil, hikâye anlatmak."

Diyarbakır Surlarının Gölgesinde

Kara surların gölgesinde, Hasan Paşa Hanı'nda kahvaltı yaparken, yanımdaki masada oturan öğretmen Mehmet Bey, "Bu şehrin her taşı bir kitap sayfası gibidir," diyor. "Okumayı bilene bin yıllık hikâyeler anlatır."

On Gözlü Köprü'de güneşin batışını izlerken, Dicle'nin sularında yansıyan surların görüntüsü, şehrin binlerce yıllık hikâyesini özetler gibi.

Nemrut'un Zirvesinde

Adıyaman'da Nemrut Dağı'na gün doğumunda çıkmak, belki de tüm turun en etkileyici deneyimi. Karanlıkta başlayan yolculuk, güneşin dev heykelleri aydınlatmasıyla bambaşka bir boyut kazanıyor. Geçen bahar, burada tanıştığım fotoğrafçı Kemal, "Her gün doğumu farklıdır Nemrut'ta," demişti. "Tanrılar her sabah farklı bir gösteriyle selamlıyor bizi."

Güneydoğu'da Yaşamın Tadı

Bu topraklarda yemek, sadece karın doyurmak değil, bir ritüel. Urfa'da çiğ köfte yoğuran ustanın elleri, Antep'te baklava açan ustanın mahareti, Mardin'de ikbebet yapan teyzelerin becerileri, kuşaktan kuşağa aktarılan bir kültürün parçaları.

Yolculuğunuzu Planlarken

Güneydoğu'ya gitmeden önce bilmeniz gerekenler var. İlkbahar ve sonbahar ayları, geziniz için en ideal zamanlar. Yazın kavurucu sıcağı, kışın ise yağışlı havası rotanızı etkileyebilir.

Yanınıza rahat ayakkabılar almanızı öneririm. Çünkü en güzel keşifler, dar sokaklarda kaybolurken yaşanıyor. Bir fotoğraf makinesi de olmazsa olmaz. Her köşe başında, her gün batımında, her sokak arasında fotoğraflamak isteyeceğiniz anlar sizi bekliyor.

Son Söz

Güneydoğu Anadolu'da geçirdiğim her gün, bana insanlığın hikâyesinden yeni bir sayfa açtı. Bu kadim topraklarda attığınız her adım, sizi farklı bir medeniyetin izlerine götürürken, karşılaştığınız her insan size yeni bir hikâye anlatacak.

Bu yolculuğa çıkmadan önce tek bir tavsiyem var: Planlarınızı çok sıkı tutmayın. Bazen en güzel anlar, programda olmayan durağa yaptığınız spontane ziyarette, bir çay ocağında tanıştığınız insanların sohbetinde veya dar bir sokakta kaybolduğunuzda karşınıza çıkıyor.

Mezopotamya'nın bu büyülü topraklarında kendi hikâyenizi yazmaya hazır mısınız?